Cũng trong đợt gặp gỡ vừa rồi, cũng có một vài bạn hỏi mình về chuyện đi học ở Canada, với mục đích là học rồi xin định cư. Các bạn thường mới học xong đại học, và bây giờ phân vân giữa hàng loạt các lựa chọn. Học cao đẳng, học sau đại học, hay học thạc sĩ?
Giả sử chuyện chi trả học phí không phải là vấn đề, thì mình nói với các bạn thế này.
– Đã có một bằng đại học ở Việt Nam, bây giờ xin sang Canada để học cao đẳng, một nghề không liên quan, thì rất khó thuyết phục để xin visa, kể cả sau khi trường đã nhận học
– Chứng chỉ sau đại học (post-graduate) là học trong một năm. Mình thật sự không biết gì về những chương trình này, nhưng đọc qua thông tin trên website các trường thì mình hiểu là các chứng chỉ này thường nhắm đến những người đã đi làm, họ muốn nâng cao kiến thức trong một lĩnh vực cực kì cụ thể, và lấy chứng chỉ để phục vụ công việc. Khi đi học một năm, các bạn chỉ được cấp post-graduation work permit có giá trị một năm. Trong thời gian đó không kịp để xin việc, và nhà tuyển dụng nhìn thấy giấy phép một năm đã không muốn tuyển.
– Học thạc sĩ: Nếu là chương trình một năm thì có nguy cơ tương tự như học post-graduate. Chưa kịp làm gì đã hết hạn visa. Tuy nhiên học thạc sĩ có lợi hơn ở một điểm là một số tỉnh có chương trình provincial nominee cho những người có bằng thạc sĩ mà không cần có job offer. Nếu học chương trình thạc sĩ 2 năm, được work permit 3 năm, thì có khả năng xin định cư theo dạng này. Tuy nhiên, chương trình của các tỉnh khá phập phù, và lúc nào cũng trong tình trạng mở ra vài ngày là web sập, phải đóng lại vì quá tải.
So với lựa chọn apply theo chương trình Express Entry, với xu hướng lấy số lượng lớn và điểm thấp như hiện tại, thì mình nghĩ với các bạn sinh viên mới ra trường, thay vì đi du học ngay, thì hãy dành 1-2 năm đi làm lấy kinh nghiệm ở Việt Nam và cải thiện tiếng Anh. Sẽ có những cái lợi như sau:
– Nếu đi học liền, thì kể cả học thạc sĩ ở Canada mà chưa từng có kinh nghiệm làm việc, thì cũng rất khó xin được việc. Trừ khi bạn có ý định đi theo con đường học thuật, còn lại các công ty rất ngại những người có bằng cấp cao mà chưa có kinh nghiệm làm việc. Vì lương phải trả theo bằng, nhưng nếu bạn chưa có kinh nghiệm, họ cũng không thể thuê bạn vào vị trí cao, mà vị trí thấp thì bạn phải cạnh tranh với những người mới tốt nghiệp đại học, mức lương thấp hơn.
– Sau 1-2 năm có kinh nghiệm đi làm, cộng với vốn tiếng Anh tốt, nếu lúc đó vẫn còn chương trình Express Entry như hiện nay, thì bạn hoàn toàn có thể apply định cư từ Việt Nam. Chi phí rất ít.
– Học thạc sĩ ở Canada sau khi đã có PR sẽ được tính học phí cho người trong nước, bằng 1/3 học phí cho sinh viên quốc tế.
– Đi học ở Canada rồi cũng thường phải đi làm full-time ít nhất một năm mới đủ điều kiện xin định cư (theo diện Canadian Experience Class). Không có gì đảm bảo rằng sau khi học xong một tấm bằng bạn sẽ đủ thời gian để đi làm full-time một năm trước khi visa hết hạn.
– So với Canada thì thị trường lao động Việt Nam dễ chịu hơn và nhiều cơ hội hơn cho những người mới ra trường, dễ thử thách bản thân ở nhiều lĩnh vực hơn. Ở Canada thì bạn sẽ phải cạnh tranh với dân bản xứ, chưa nói đến chuyện năng lực, văn hóa, kì thị, chỉ riêng về mặt pháp lý, thì cạnh tranh với tư cách là temporary worker (với work permit có thời hạn 1-2 năm), đã tạo ra tâm lý ngại cho nhà tuyển dụng rồi, bạn cực kì vất vả.
Hôm nay điểm Express Entry lại GIẢM, chỉ còn 413. Với điểm này, các bạn có bằng đại học, có kinh nghiệm đi làm, hay trên 30 tuổi có cơ hội rất lớn. Chương trình này KHÔNG yêu cầu đi học hay có công việc ở Canada. Bạn học ở Việt Nam, đi làm ở Việt Nam, vẫn apply bình thường. Bạn bè mình đã có mấy người nhận được thư mời rồi.
Leave a Reply