Sáng sấp sấp ngửa ngửa chạy lên bus đi học. Bus đông nghẹt, đầu gối liên tục chạm vào đầu gối của một bạn trai da trắng chân dài ngoằng xếp mãi không hết. Luôn mồm xin lỗi, người đổ nghiêng đổ ngửa mỗi khi xe tăng tốc hay rẽ ngoặt. Bên ngoài cửa xe là con sông xanh ngăn ngắt và những thảm lá tán đỏ tán vàng. Rồi đến một chỗ dốc nhỏ, nước đổ tung bọt trắng xóa.
Mùa thu là fall, vì đó là mùa lá rụng.
Thác nước là fall, vì đó là nơi nước đổ.
Tình yêu cũng là fall, vì đó là điều không thể cưỡng lại.
Nhiều lúc tôi cứ tự hỏi, tại sao người ta lại vui sướng và yêu đến ngơ ngẩn trước một sự sống đang chết? Khi lá chuyển màu là lá đã không còn chút sinh lực. Màu đỏ của lá phong nhiều khi rất ám ảnh. Nó không tươi cái trẻ trung của hoa phượng, mà đằm và rất sâu. Khi cả rừng phong chuyển đỏ, hàng triệu triệu chiếc lá góp giọng vào một bản tráng ca câm lặng để tiễn biệt sự sống.
Giống như cháy nốt lần cuối.
Giống như sẽ không bao giờ còn lần thứ hai.
Tôi đã hơn một lần rùng mình khi đứng lọt thỏm trong rừng phong và nghĩ đến những mạch máu đang vỡ ra từ thân cây, rồi từ từ thấm vào những chiếc lá xanh. Màu đỏ đó là sự tàn lụi và lời nhắc nhở rằng sự sống chẳng bao giờ là vĩnh viễn. Cái chết sẽ bò dần lên những tán lá xanh, cùng với những cơn gió thu buốt lạnh, rồi bứt dần từng chiếc lá trong gió để rồi cuối cùng thứ duy nhất sót lại là một cành nâu trụi lủi. Nhưng không phải rừng cây cúi đầu phủ phục nhẫn nhục chịu đựng cái chết, mà những chiếc lá phong đang ngân lên khúc tráng ca của mình, giống như chim phượng hoàng lửa sẽ hót lên khúc ca cuối cùng để tạm biệt cuộc đời trước khi tự cháy thành tro bụi.
Nổi tiếng nhất ở Canada là thác Niagara, quần thể thác nước lớn thứ hai thế giới. Ở đất nước đi đâu cũng mênh mang sông hồ trong văn vắt và hình như là chứa đến gần một phần ba lượng nước ngọt của thế giới này, thật ra đâu đâu cũng có thác nước. Chẳng qua là khác nhau ở kích thước.
Thác Niagara hùng vĩ, hẳn rồi. Tôi đã không lôi ra được thêm từ nào trong vốn tiếng Việt đang rơi rụng để hoàn thành câu có chủ ngữ là “thác nước”. Khi đứng trước Niagara, tôi thầm gọi đó là “Mảnh đất của cầu vồng”, vì vô số hạt nước bắn lên tạo ra màn sương mờ thường trực. Trời ở Canada thường trong và xanh, nên nắng thỏa sức tung hoành. Những ngày có nắng, bao quanh quần thể thác là những chiếc cầu vồng với màu sắc, độ dài, vẻ đẹp khác nhau tùy theo vào góc độ đứng của người xem. Tôi thấy cầu vồng trên nền đất, cầu vồng dựa vào vách đá, cầu vồng nép dưới chân cầu, cầu vồng đan xen vào nhau…
Nguyên liệu tạo ra những dải bảy màu đó là ánh sáng trắng của mặt trời phân giải qua giọt nước, điều này các bạn lớp 5 chịu khó học thuộc bài địa lý đều biết. Nhưng đứng trước thác Niagara lần đó, tôi đã nghĩ về những giọt nước và việc rơi của chúng. Người ta nói trong một giây có một trăm năm mươi nghìn gallon nước đổ xuống thác. Đó là tập hợp của vô vàn những giọt nước nhỏ, và việc rơi từ trên đỉnh thác xuống chân thác, với mỗi giọt nước đó, là duy nhất. Nhưng mỗi giây, mỗi phút, mỗi ngày, qua hàng ngàn năm nay, những giọt nước vẫn lũ lượt đi qua thác, rơi xuống, bắn lên khi đập vào đá và những anh em giọt nước khác, để rồi ánh mặt trời chiếu qua và tạo ra vô số cầu vồng.
Tôi thích khái niệm “ngã vào tình yêu” của tiếng Anh. Tôi xem 10 things I hate about you vì…ai cũng đã xem, để rồi ấn tượng đọng lại lâu nhất không phải tình huống nghịch ngợm của bộ phim, cũng không phải bài thơ đã lấy nhiều nước mắt của các bạn trẻ, mà là khi anh chàng ngỗ ngược thở dài: “Yes, I fall for her”. Tôi đã ngã quỵ trước em
Giống như một lời thú tội.
Giống như một cố gắng cùng cực đã thất bại.
Tình yêu là một miền dịu ngọt để ngã vào. Động từ “fall”, tương đương với từ “ngã” trong tiếng Việt, luôn mang hàm ý xấu. Hoặc ngã là trượt chân, rơi xuống, trường hợp này mang lại thương tích hoặc ít nhất là ngại ngùng. Hoặc ngã là thất bại, sa sút, trường hợp này tất nhiên mang lại nhiều tổn thương về tinh thần. Còn “ngã vào tình yêu” trong tiếng Anh hàm chứa một sự quy hàng, một sự bất lực trước tình yêu, sức mạnh bao trùm chiến thắng mọi kháng cự của con người.
Trong mười phút trên chuyến xe bus chật chôi đó, trong khi luôn miệng xin lỗi đúng kiểu dân Canada ngay khi bất cứ phần nào của cơ thể mình chạm vào bất cứ phần cơ thể nào của người khác, tôi đã tự hỏi giữa mùa thu, thác nước và tình yêu có gì liên quan đến nhau. Trong tiếng Việt, ba danh từ này có thể ghép thành một câu văn tả đọc lên nghe khá thơ. Nhưng trong tiếng Anh, chúng đều là một từ. Chỉ sự rơi của lá, của nước và của trái tim.
Tôi đã nhăn nhó suốt cả chuyến đi. Rồi nghĩ ra một lời giải thích tạm thỏa mãn. Lá rụng rồi sẽ mọc lại. Nước rơi rồi sẽ chảy tiếp. Mỗi chiếc lá là duy nhất, nhưng hàng triệu triệu chiếc lá làm nên mùa thu. Mỗi giọt nước là duy nhất, nhưng hàng triệu triệu giọt nước làm nên thác nước. Một chiếc lá sẽ không bao giờ rơi hai lần, nhưng mùa thu nào cũng sẽ có những chiếc lá rụng, triệu triệu năm nay luôn thế. Một giọt nước sẽ không rơi hai lần, nhưng thác nước ngàn ngàn năm vẫn ào ạt nỗi lòng mình.
Sẽ không có tình yêu nào được lặp lại hai lần.
Nhưng tình yêu con người là vĩnh cửu.
In fall, by a fall, we fall in love.
Leave a Reply